Ուրարտու.Վանի թագավորություն Ք.Ա.IX-VI
Վանի թագավորության ձևավորումը
Վանի թագավորության անվանումը տարբեր աղբյուներում
Պետական կառուցվածքը
- Վանի թագավորության արքայացանկ , իրենց գործունեությունը
- Զինված ուժերը
- Տնտեսությունը
- Քաղաքաշինությունը/Թեյշեբաինի, Ռուսախինիլի,Տուշպա,Արգիշտիխինիլի, Էրեբունի,Մուսասիր/
Մշակույթը
Հոգևոր ընկալումը
Վանի թագավորության նշանակությունը Հայասատնի պատմության մեջ
Աղբյուրներ՝ Հայոց պատմություն դասագիրք էջ 42-59
Ստորև ներկայացված է Վանի թագավորության (Արարատյան թագավորություն, Ուրարտու, 859 մ.թ.ա.-585 մ.թ.ա.) արքաների ցանկը՝ ըստ հերթականության։
| Արքայի անունը | Անվան տարբերակները | Հոր անունը | Թագավորության տարիներ | Մանրամասներ |
|---|---|---|---|---|
| Արամե | Արամ, Արամու, Արամա | 859-843 | Վանի թագավորության առաջին հիշատակված արքան | |
| Սարդուրի Ա | Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի | Լուտիպրի արքայի որդին | 835-825 | Վանի թագավորության հզոր արքաների հարստության հավանական հիմնադիրը։ |
| Իշփուինի | Իշվուին, Իսպոուին | Սարդուրի Ա արքայի որդին | 825-810 | Սկզբում իշխել է միահեծան, ապա որդու՝ Մենուայի հետ միասին։ |
| Մենուա | Մինուա | Իշփուինի արքայի որդին | 810 — 786 | Ընդարձակել է Վանի թագավորության տարածքը, ստեղծել լայն ոռոգման ցանց։ |
| Արգիշտի Ա | Արգիստ | Մենուա արքայի որդին | 786 — 764 | Արգիշտի Ա-ի օրոք Վանի թագավորությունն իր հզորության գագաթնակետին էր հասել։ Հիմնել է Էրեբունի քաղաքը։ |
| Սարդուրի Բ | Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի | Արգիշտի Ա արքայի որդին | 764 — 735 | Սարդուրի Բ-ն ընդարձակել է միապետության սահմանները, հզորացրել բանակը։ |
| Ռուսա Ա | Ռուշա, Ուրսա, Վեդիպրի | Սարդուրի Բ արքայի որդին | 735-710-ական | |
| Արգիշտի Բ | Արգիստ | Ռուսա Ա արքայի որդին | 710-ական-685 | |
| Ռուսա Բ | Ռուշա, Ուրսա | Արգիշտի Բ արքայի որդին | 685-645 | |
| Սարդուրի Գ | Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի | Ռուսա Բ արքայի որդին | մոտ. 643 | |
| Սարդուրի Դ | Սարդուր, Սիդուր, Սեդուրի, Զարդուրի | Սարդուրի Գ արքայի որդին | մոտ. 625 — 620 | |
| Էրիմենա | Արաման | մոտ. 620 — 605 | ||
| Ռուսա Գ | Ռուշա, Ուրսա | Էրիմենա թագուհու որդին | մոտ. 605 — 595 | |
| Ռուսա Դ | Ռուշա, Ուրսա | Ռուսա Գ արքայի որդին | մոտ. 595 — 585 |
Ստելլա Մնացականյան 